Bordro, bir çalışanın belirli bir dönemde aldığı maaş, vergi kesintileri, sigorta primleri ve diğer ödemelerin toplamını gösteren belgedir. Bordro hesaplaması genellikle şirketlerin muhasebe departmanları tarafından yapılır ve aşağıdaki unsurları içerir:
Brüt Ücret: Çalışanın işverene sağladığı hizmet karşılığı olarak alacağı ücrettir. Brüt ücret, çalışanın saatlik, günlük veya aylık olarak belirlenen ücreti ile çalıştığı saat, gün veya ay sayısının çarpımı ile hesaplanır.
Örneğin, bir çalışanın aylık brüt ücreti 4.000 TL ve ayda 20 iş günü çalışıyorsa, günlük brüt ücreti 4.000 TL / 20 = 200 TL’dir.
Vergi Kesintileri: Çalışanın maaşından kesilecek vergilerdir. Vergi kesintisi, çalışanın kazancına, aile durumuna ve vergi dilimine göre değişebilir. Vergi dilimi, vergi öncesi kazancın belirli bir kısmı üzerinden hesaplanır.
Örneğin, bir çalışanın vergi öncesi kazancı 5.000 TL ve vergi dilimi %20 ise, vergi kesintisi 5.000 x 0,20 = 1.000 TL olacaktır.
Sigorta Primleri: Çalışanın işverene ve devlete ödeyeceği sosyal güvenlik primleridir. Sosyal güvenlik primleri, çalışanın ücretine göre belirlenir ve işveren tarafından da ödenir.
Örneğin, bir çalışanın sigorta primi oranı %20 ise, aylık sigorta primi tutarı 200 TL (brüt ücretin %20’si) olacaktır.
Diğer Kesintiler: Bazı durumlarda, çalışanın maaşından diğer kesintiler de yapılabilir. Bunlar, kredi veya avans ödemeleri, sosyal yardım kesintileri, kira yardımı kesintileri veya diğer ödemeler olabilir.
Örneğin, bir çalışanın 1.000 TL avans aldığı ve ay sonunda geri ödemek üzere 500 TL kesinti yapılması gerektiği durumda, bordrosunda 500 TL’lik avans geri ödemesi yapılacak.
Bir örnek üzerinden bordro hesaplama işlemini göstermek gerekirse:
Örneğin, Ali adlı bir çalışanın brüt ücreti aylık 5.000 TL olsun. Ali, evli ve eşi çalışmıyor, iki çocuğu var ve aylık sigorta primi oranı %15’tir. Ali’nin aylık bordrosu aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:
Brüt Ücret: 5.000 TL
Vergi Kesintisi: (5.000 x 0,15) x 0,15 = 1.125 TL
Sigorta Primleri: 5.000 x 0,15 = 750 TL
Diğer Kesintiler: yok
Buna göre, Ali’nin aylık bordrosu aşağıdaki gibi olacaktır:
Brüt Ücret: 5.000 TL
Vergi Kesintisi: 1.125 TL
Sigorta Primleri: 750 TL
Diğer Kesintiler: yok
Net Ücret: 3.125 TL
Net Ücret, çalışanın brüt ücretinden vergi kesintileri, sigorta primleri ve diğer kesintilerin çıkarılmasıyla elde edilen ücrettir. Bu örnekte, Ali’nin aylık net ücreti 3.125 TL olacaktır.
Bordro hesaplaması genellikle karmaşık bir süreç olabilir ve farklı çalışanların farklı vergi dilimleri, sigorta prim oranları ve diğer özellikleri olabileceği için her bordro farklı olabilir. Bu nedenle, bordro hesaplama işlemleri genellikle muhasebe yazılımları veya uzman muhasebeciler tarafından yapılır.