Kısaca maddeler halinde muhtarın görevleri şunlardır:
- Köydeki ihtiyaçlar için yerel yönetimi bilgilendirmek ve yol, çeşme gibi ihtiyaçların yapılmasını sağlamak,
- Yapılan hizmetlerin bakım, onarım ve temizliğini organize ederek gerçekleştirmek,
- Devletten gelen bildirileri halka açıklamak ve anlatmak,
- Köydeki ortak işleri planlayıp uygulamak, köyün gelişimi için önemli bir faktördür,
- Seçimlerde sandık kurullarına katılmak, seçmen kağıtlarını hazırlayıp dağıtmak,
- Görev yapılan bölgedeki ihtiyaç sahiplerini belirleyerek devletten yardım almalarını sağlamak,
- Bulaşıcı hastalık gibi acil durumlarda sağlık kurumlarına haber vermek,
- Köydeki düzen ve huzuru korumak,
- Evlilik, ölüm ve benzeri durumlarda kayıt tutmak,
- Mahalledeki konular hakkında halka bilgi vermek.
Muhtar, mahalle ya da köy gibi küçük yerleşim birimlerinin en küçük yönetim birimi olarak kabul edilir. Muhtarın görevleri, öncelikle yerel halkın ihtiyaçlarını karşılamak ve yerel yönetimle koordinasyon sağlamak şeklinde özetlenebilir.
Bu görevler, muhtarın yerel halk tarafından seçilmesiyle başlar ve mahallenin ya da köyün sosyal, ekonomik ve kültürel yönden gelişmesi için önemli bir role sahiptir.
- Nüfus Kaydı Tutma: Muhtarın görevlerinin en önemlisi nüfus kayıtlarını tutmak ve güncellemektir. Muhtar, yerel halkın kimlik bilgilerini, adreslerini ve diğer ilgili bilgilerini kaydederek resmi belgelere işler. Bu sayede, mahalle ya da köyde yaşayanların kimlikleri ve adresleri belirlenir ve resmi kayıtlar tutulur.
- Seçimlerin Yürütülmesi: Muhtar, seçimlerin yürütülmesinde de önemli bir role sahiptir. Seçim zamanlarında, seçmen listelerini hazırlamak, oy kullanma işlemlerini organize etmek ve sonuçları ilgili makamlara bildirmek muhtarın sorumluluğundadır.
- Yerel Yönetimle İlişki Kurma: Muhtar, yerel yönetimle sürekli bir iletişim halinde olmalıdır. Belediyeler, valilikler, kaymakamlıklar gibi yerel yönetim birimleriyle ilişki kurarak mahalle ya da köyün ihtiyaçlarını belirleyip, ilgili kurumların hizmetlerinden yararlanılmasını sağlar. Ayrıca, mahallenin ya da köyün ihtiyaçlarını belirleyerek, yerel yönetimlere önerilerde bulunur.
- Halk Toplantıları Düzenleme: Muhtar, yerel halkla sürekli bir iletişim halinde olmalıdır. Bu nedenle, muhtarın düzenli olarak halk toplantıları yapması ve mahalle ya da köyün sorunlarını tartışması gerekir. Bu toplantılar, mahalle ya da köy halkının sorunlarını dile getirmesine ve çözüm önerileri sunmasına olanak sağlar.
- İdari İşlemlerin Yürütülmesi: Muhtar, mahalle ya da köyün idari işlemlerinin yürütülmesinden sorumludur. Bu işlemler arasında, tapu işlemleri, iskan belgesi düzenleme, vergi beyannamelerinin hazırlanması, kimlik belgelerinin verilmesi gibi işlemler yer alır. Bu işlemler, muhtarın gerekli mercilerle iletişim kurarak yerine getirmesi gereken sorumlulukları arasındadır.
- Güvenlik ve Asayişin Sağlanması: Muhtar, mahalle ya da köydeki güvenliği ve asayişi sağlamakla da sorumludur. Bu kapsamda, mahalle ya da köydeki güvenlik sorunlarını belirlemek, önlemler almak ve ilgili güvenlik birimleriyle işbirliği yapmak muhtarın görevidir. Muhtar ayrıca, mahalle ya da köydeki suçları önlemek ve sorunları çözmek için de aktif bir rol oynar.
- Sosyal ve Kültürel Faaliyetlerin Düzenlenmesi: Muhtar, mahalle ya da köyde sosyal ve kültürel faaliyetlerin düzenlenmesinde de önemli bir role sahiptir. Mahalle ya da köydeki festivaller, kutlamalar, toplantılar gibi etkinliklerin organize edilmesi muhtarın sorumluluğundadır. Ayrıca, çevre düzenlemesi, park ve bahçelerin bakımı gibi konular da muhtarın görevleri arasındadır.
- Acil Durumlarla Mücadele: Muhtar, mahalle ya da köyde acil durumlarla mücadele etmek için de hazırlıklı olmalıdır. Deprem, sel, yangın gibi doğal afetlerde halkın can ve mal güvenliğini korumak, yardım etmek, güvenli bölge ve barınaklar oluşturmak muhtarın sorumluluğundadır.
- Çevre Temizliği ve Sağlığı: Muhtar, mahalle ya da köyde çevre temizliği ve sağlığı konularında da görevlidir. Çöplerin toplanması, atık su sistemlerinin bakımı, çevre kirliliğinin önlenmesi gibi konuları takip etmek, halkı bilinçlendirmek ve gerekli önlemleri almak muhtarın sorumluluğundadır.
- Mahalle ya da Köy Bütçesinin Yönetimi: Muhtar, mahalle ya da köyün bütçesinin yönetiminden de sorumludur. Bütçe hazırlama, kaynakların kullanımı, gelir-gider hesapları takibi gibi konularda muhtar aktif bir rol oynar.
Sonuç olarak, muhtarın görevleri, mahalle ya da köyün sosyal, ekonomik ve kültürel yönden gelişmesine katkı sağlamak ve yerel halkın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tasarlanmıştır.
Muhtar, yerel yönetimle koordinasyon sağlamak, halkın sorunlarını çözmek, çevre düzenlemesi, sosyal ve kültürel faaliyetlerin düzenlenmesi, güvenlik ve asayişin sağlanması gibi birçok konuda aktif bir rol oynar.