ÖSYM puanı, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan sınavlarda kullanılan bir puan türüdür ve her sınav için farklı hesaplama yöntemleri kullanılır. Aşağıda en yaygın ÖSYM sınavlarından bazıları için puan hesaplama yöntemleri ve örnekler verilmiştir:
- YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) Puan Hesaplama: YKS, Türkiye’deki üniversiteye giriş sınavıdır ve adayların TYT (Temel Yeterlilik Testi), AYT (Alan Yeterlilik Testi) ve YDT (Yabancı Dil Testi) olmak üzere üç ayrı testten oluşur.
TYT puanı hesaplama örneği: TYT’de adayların doğru cevap sayısı üzerinden puanları hesaplanır. Doğru cevapların her biri 1.25 puan değerindedir ve yanlış cevaplar doğru cevapların dörtte biri kadar (0.3125) puan değerindedir. Boş cevaplar herhangi bir puan kaybına neden olmaz. Örneğin, 40 doğru, 10 yanlış ve 10 boş cevap veren bir adayın TYT puanı aşağıdaki gibi hesaplanır: TYT Puanı = (40 x 1.25) – (10 x 0.3125) = 46.875
AYT puanı hesaplama örneği: AYT’de adayların doğru cevap sayısı üzerinden puanları hesaplanır. Doğru cevapların her biri 1.8 puan değerindedir ve yanlış cevaplar doğru cevapların dörtte biri kadar (0.45) puan değerindedir. Boş cevaplar herhangi bir puan kaybına neden olmaz. Örneğin, 35 doğru, 10 yanlış ve 15 boş cevap veren bir adayın AYT puanı aşağıdaki gibi hesaplanır: AYT Puanı = (35 x 1.8) – (10 x 0.45) = 60.3
YDT puanı hesaplama örneği: YDT’de adayların doğru cevap sayısı üzerinden puanları hesaplanır. Doğru cevapların her biri 1.33 puan değerindedir ve yanlış cevaplar doğru cevapların dörtte biri kadar (0.33) puan değerindedir. Boş cevaplar herhangi bir puan kaybına neden olmaz. Örneğin, 25 doğru, 5 yanlış ve 10 boş cevap veren bir adayın YDT puanı aşağıdaki gibi hesaplanır: YDT Puanı = (25 x 1.33) – (5 x 0.33) = 29.8
- KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) Puan Hesaplama: KPSS, kamuda görev alacak personelin seçimi için yapılan bir sınavdır ve adayların genel yetenek, genel kültür ve alan bilgisi testlerinden oluşur.
KPSS puanı hesaplama örneği: KPSS puanı, adayların doğru cevap sayısı üzerinden hesaplanır ve her soru eşit ağırlığa sahiptir. Yanlış veya boş cevaplar herhangi bir puan kaybına neden olmaz. Örneğin, genel yetenek testinde 35 doğru, 10 yanlış ve 5 boş cevap veren bir adayın genel yetenek puanı aşağıdaki gibi hesaplanır: Genel Yetenek Puanı = (35 x 1) / (35 + 10 + 5) x 100 = 70
Benzer şekilde, genel kültür ve alan bilgisi testlerinin puanları da aynı şekilde hesaplanır ve toplam puan hesaplanarak KPSS puanı belirlenir.
- ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı) Puan Hesaplama: ALES, üniversitelerde öğretim elemanı olarak çalışmak veya lisansüstü programlara başvurmak isteyen adaylar için yapılan bir sınavdır ve adayların sayısal, sözel ve eşit ağırlık testlerinden oluşur.
ALES puanı hesaplama örneği: ALES puanı, adayların doğru cevap sayısı üzerinden hesaplanır ve her soru eşit ağırlığa sahiptir. Yanlış cevaplar doğru cevapların dörtte biri kadar (0.25) puan kaybına neden olurken, boş cevaplar herhangi bir puan kaybına neden olmaz. Örneğin, sayısal testinde 30 doğru, 5 yanlış ve 15 boş cevap veren bir adayın sayısal puanı aşağıdaki gibi hesaplanır: Sayısal Puanı = (30 – 5 x 0.25) / (30 + 5 + 15) x 100 = 63.16
Benzer şekilde, sözel ve eşit ağırlık testlerinin puanları da aynı şekilde hesaplanır ve toplam puan hesaplanarak ALES puanı belirlenir.