Sezgin Tanrıkulu Kimdir?
Sezgin Tanrıkulu, 27 Mayıs 1963 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde doğdu. Babası Mehmet Tanrıkulu, annesi Ayşe Tanrıkulu’dur. İlkokulu Lice’de, ortaokulu ve liseyi Diyarbakır’da okudu. 1985 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Mezuniyetinin ardından Diyarbakır’da serbest avukatlık yapmaya başladı.
Siyasi Kariyeri
Sezgin Tanrıkulu, siyasi hayatına 1988 yılında İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi’nin kuruculuğuyla başladı. 1998 yılında Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın Diyarbakır Temsilciliği görevini üstlendi.
1999 yılında Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) üye oldu. 2002-2008 yılları arasında Diyarbakır Barosu Başkanlığı görevini yürüttü. 2010-2016 yılları arasında CHP Genel Başkan Yardımcılığı görevini yaptı.
2011 ve 2015 Türkiye genel seçimlerinde CHP İstanbul milletvekili seçildi. 2018 Türkiye genel seçimlerinde ise CHP Diyarbakır milletvekili seçildi.
Sezgin Tanrıkulu’nun İnsan Hakları Mücadelesi
Sezgin Tanrıkulu, insan hakları mücadelesinin öncü isimlerinden biridir. Diyarbakır Barosu Başkanlığı döneminde, bölgedeki insan hakları ihlallerini yakından takip etti ve bu ihlallerin önlenmesi için mücadele etti.
1990’lı yıllarda Diyarbakır’da yaşanan hak ihlalleri nedeniyle, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) çok sayıda başvuruda bulundu. AİHM, Tanrıkulu’nun başvurularının birçoğunu kabul ederek, Türkiye’nin insan hakları ihlallerine yönelik sorumluluklarını ortaya koydu.
Sezgin Tanrıkulu, AİHM’in Türkiye’ye verdiği kararların uygulanması için de mücadele etti. Bu kapsamda, Türkiye’nin AİHM kararlarını uygulamadığı gerekçesiyle Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne çok sayıda şikayette bulundu.
Sezgin Tanrıkulu’nun Parlamentodaki Faaliyetleri
Sezgin Tanrıkulu, TBMM’de insan hakları, hukuk ve demokrasi konularında önemli çalışmalar yürüttü. Bu kapsamda, aşağıdaki yasa tekliflerini ve kanun değişikliklerini hazırladı veya katkıda bulundu:
- İnsan Hakları Eylem Planı’nın hazırlanması ve uygulanmasında rol oynadı.
- İfade ve basın özgürlüğünün korunması için çalışmalar yürüttü.
- Terörle mücadele yasalarında insan haklarına aykırı hükümler kaldırılması için mücadele etti.
- Kürt sorunun demokratik bir çözüme kavuşturulması için çalışmalar yürüttü.
Sezgin Tanrıkulu’nun Ödülleri
Sezgin Tanrıkulu, insan hakları mücadelesi nedeniyle birçok ödüle layık görüldü. Bunlardan bazıları şunlardır:
- 1997 Robert Kennedy İnsan Hakları Ödülü
- 2000 Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi İnsan Hakları Ödülü
- 2001 Avrupa İnsan Hakları Hukukçuları Derneği (EHRAC) Yaşam Boyu Başarı Ödülü
- 2002 Uluslararası Af Örgütü (AI) Türkiye Şubesi İnsan Hakları Savunucuları Ödülü
- 2011 PEN Türkiye Yazarlar Derneği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü
Sezgin Tanrıkulu’nun Tartışmalı Sözleri
Sezgin Tanrıkulu, zaman zaman yaptığı açıklamalar nedeniyle tartışmalara yol açtı. Bunlardan bazıları şunlardır:
- 2017 yılında yaptığı bir açıklamada, “Türkiye’de hukuk devleti yok” dedi.
- 2018 yılında yaptığı bir açıklamada, “15 Temmuz darbe girişimi, FETÖ tarafından değil, AKP tarafından yapıldı” dedi.
- 2021 yılında yaptığı bir açıklamada, “PKK, Kürt halkının meşru bir temsilcisi” dedi.
Sezgin Tanrıkulu’nun Geleceği
Sezgin Tanrıkulu, Türkiye’de insan hakları mücadelesinin en önemli isimlerinden biridir. Parlamentodaki çalışmalarıyla, insan hakları konusundaki farkındalığı artırmaya ve bu alanda ilerleme kaydetmeye çalışmaktadır.
Tanrıkulu’nun gelecekte insan hakları mücadelesinde daha da aktif bir rol oynaması ve bu alanda önemli başarılar elde etmesi bekleniyor.