Transistörler, elektronik cihazlarda sinyalleri yükseltmek veya değiştirmek için kullanılan yarı iletken bileşenlerdir. Genellikle bilgisayarlar, televizyonlar, radyolar, amplifikatörler ve diğer elektronik cihazlarda kullanılırlar. Transistörler, diyotların benzeri olarak çalışırlar, ancak diyotlardan farklı olarak, transistörler üç elektrod içerir: baz, emiter ve kolektör.
Transistörler, bir çift P-N bağlantısını içeren tipik bir yarı iletken cihazdır. Bir çip üzerindeki P-N diyotlarının yanı sıra, üçüncü bir elektrod olan baz terminalleri de bulunur. Transistörün işlevi, bu baz terminallerinde bir giriş sinyali alarak, emiter ile kolektör arasındaki akımı kontrol etmektir.
Bir transistörün çalışma prensibi, elektrik akımının yarı iletken bir malzemenin içinden geçerken, malzemenin elektronlarının bazılarının serbest kalması ve akımın kontrol edilmesiyle ilgilidir. Transistörlerin iki ana türü vardır: bipolar transistörler ve alan etkili transistörler (FET’ler). Her iki türde de, akımın bir bölümü, baz elektroduna bağlı olan ince bir tabaka üzerinden geçer. Bu tabaka, transistörün performansına ve özelliklerine bağlı olarak farklı malzemelerden yapılmıştır.
Bipolar transistörler, PNPN tabakalarının bir araya getirilmesiyle oluşan bir yapının üst üste yerleştirilmesiyle oluşur. Bu tabakalar, bir akım akışının yönünü kontrol ederek, bir verici ve bir toplayıcı elektroduna bağlıdır. Verici elektrodundaki giriş akımı, baz elektroduna uygulandığında, toplayıcı elektrodundaki çıkış akımı değişir. Böylece, transistör, verici ile toplayıcı arasındaki akımı kontrol ederek, bir giriş sinyalini yükseltir veya değiştirir.
FET’lerde ise, bir çizgi elemanı üzerinde oluşturulan bir kanal üzerinden bir yükleme elektroduna uygulanan bir gerilimle çalışırlar. Bu yükleme elektrodu, bir kapı olarak adlandırılır ve kanalın içindeki bir elektrod ile birleştirilir. Kapı elektroduna uygulanan bir gerilim, kanalın içinden akan akımı kontrol eder. Böylece, FET’ler, sinyalleri yükseltmek veya değiştirmek için bipolar transistörlerle benzer şekilde kullanılır.
Transistörler, modern elektronik cihazların çoğunda kullanılan temel bileşenlerdir.